Katkıda bulunduğu maddeler
Tercüme Hareketi ve Etkileşimler İslam dünyasında felsefî düşüncenin teşekkülünde, komşu kültür ve medeniyet havzalarıyla gerçekleşen karşılaşmaların önemli bir rolü vardır. Fetihlerle birlikte Müslümanlar, yalın ...
Klasik Dönem İslam düşünce tarihinin klasik dönemi, sonraki asırlar boyunca İslam düşüncesinin seyrini tayin eden açıklayıcı çerçevelerin teşekkül ettiği evreyi ifade eder. Bu çerçevelerin oluşumu ...
Kemâleddîn ibn Yûnus Matematik ve astronomi bilgini olan Kemâleddin ibn Yûnus, 13. yüzyıl İslam dünyasının özellikle aklî ilimlerdeki en etkili şahsiyetleri arasında yer alır.
Ahmedî Kesin olmamakla birlikte 1335’te Germiyan veya Sivas’ta doğduğu tahmin edilen Ahmedî, erken dönem Osmanlı ilim ve edebiyat dünyasının önemli isimlerindendir. İskendernâme adlı eseriyle bilinen Ahmedî, bu eseri I. Bâyezid’in oğlu Emîr Süleyman’a sunmuştur...
İbnu’n-Nedîm İbnü’n-Nedîm IV/X. yüzyıl Bağdat’ında yaşamış bir bilim tarihçisidir. Arapça literatür tarihi açısından özel bir yere sahip olan IV/X. asır, mevcut müdevvenât üzerine gelişen yoğun bir ansiklopedik telif çabasına şahit olmuştur.
Şerefuddîn el-Mes‘ûdî Mes‘ûdî Gazzâlî sonrası Yeni-Eş‘arî geleneğin nüvelerini barındıran isimlerden biridir. Yazdığı felsefî eserler doğrudan İbn Sînâcı çizgiyi takip etmez. Bunun yerine o, doğa felsefesi ile başta astronomi ve cebir olmak üzere matematik bilimler gibi Gazzâlî tarafından meşru görülen alanlarda felsefî gelenekle uyumlu bir biçimde kalem oynatır görünürken, ontoloji veya metafizikle ilgili bahisler söz konusu olduğunda eş-Şukûk’ta olduğu gibi eleştirel bir tutum takınır.
Taşköprülüzâde Çok yönlü Osmanlı alimi olan Taşköprülüzâde ilim zihniyeti itibariyle, Davûd Kayserî'yle başlayıp Mollâ Fenârî'yle yerleşen irfânî - kelâmî çizgi ile Ali Kuşçu ve arkadaşları tarafından İstanbul'un fethinden sonra yeniden tanzim edilen Osmanlı ilim anlayışındaki riyâzî - kelâmî çizgiyi şahsında birleştirir...
Hasan-ı Basrî Tâbiîn neslinin büyüklerinden olan Hasan-ı Basrî, Hz. Peygamber’in zevcesi Ümmü Seleme ve Enes b. Mâlik gibi birçok sahabiden ders almış, yüzü aşkın sahâbi ile görüşüp sahâbî terbiyesiyle yetişmiş bir kelamcı, fakih ve zahittir.
Ebû Hayyân et-Tevhîdî IV/X. yüzyılın meşhur edip ve filozofu Tevhîdî'nin entelektüel biyografisi varlık, bilgi, nefs ve ahlak konularına ilişkin sorularıyla; Gazâlî’yi andırır bir şekilde, üdebâ, ulemâ, felâsife ve sûfiyyûn geleneklerinden geçerek şekillenen sürekli bir arayışa işaret eder...
İbn Sînâ İslam felsefesi tarihinde eş-Şeyhu’r-reîs (büyük üstat) olarak bilinen ve Klasik Dönem felsefe geleneğini üslup, içerik ve kapsam olarak zirvesine ulaştıran İbn Sînâ, felsefe tarihinin kendisine gelen süreç dahilinde geçirdiği üçüncü dönüşüm evresinin zirvesinde bulunur...
Huneyn b. İshak Abbâsî dönemi Yunanca-Arapça tercüme hareketlerinin önemli mütercimi ve hekim olan Huneyn b. İshak, tercüme ettiği çok geniş Süryanice-Yunanca külliyatın yanısıra, özellikle tıp ve Hıristiyan teolojisi hakkında da özgün eserler vermiştir...
Sadreddîn ed-Deştekî 15. yüzyıl İslam dünyasında felsefî canlılığın merkezi haline gelen Şîrâz’ın, rakibi Devvânî ile birlikte iki önemli kelamcısı ve filozofundan biri olan Sadreddîn Deştekî, 1425’te Şiraz’da Zeydî bir âilede doğmuş, dînî ve aklî ilimler tahsilini de Şîrâz’da tamamlamıştır...
Muslihuddîn Lârî İran-Hin ve Osmanlı ilim geleneğinin önemli isimlerinden Muslihuddîn el-Lârî, 1510 senesinde Şîrâz’ın güneyinde bulunan Lâr’da doğmuştur. Lârî, Hüsrev Paşa Medresesi müderrisliğinin yanı sıra Diyarbekir müftülüğü yaptı...
Metta b. Yûnus Yunanca-Arapça tercüme hareketinin 4/10. Asırdaki son evresine mensup olan mütercim ve şarih Mettâ b. Yûnus Bağdat yakınlarındaki Deyrkunnâ’da, Hırisyan, Nestûrî bir ailede doğdu...
Mevlânâzâde 14. asırda yaşamış filozof ve Hidâyetü’l-hikme şârihi Mevlânâzâde'nin nin Hidâyetü’l-hikme şerhi, İbn Mübârekşâh şerhindeki problematikleri takip eder...
Gıyâseddîn Deştekî 16. yüzyılda yaşamış Şirazlı filozof ve kelamcı olan, Osmanlı coğrafyasında Mîr Gıyâs olarak da bilinen Gıyâseddîn Deştekî, yazdığı eserlerin büyük bir kısmı Devvânî’nin savunduğu argümanlara karşı, argümentatif açıdan güçlü ya da zayıf olmasına bakmaksızın karşı argümanlar geliştirmeye hasredilmiştir...
Ebû Süleyman es-Sicistânî Abbâsî döneminde Bağdat’ta yaşamış filozof ve mantıkçı olan Ebû Süleyman es-Sicistânî, din-felsefe ilişkisi konusunda selefleri Kindî, Fârâbî ve İhvân-ı Safâ’nın yaklaşımlarından farklı bir görüş ortaya koymaktadır...
Kadı Mîr Meybûdî Celâleddîn Devvânî’nin öğrencisi olan Kâdî Mîr Huseyn el-Meybûdî, Muzafferiyye medresesinde aklî ve naklî ilimleri tahsil eder, 1480-1485 arasında Safevî veziri Safiyuddin İsa Tebrîzî tarafından Yezd’deki vakıfların sorumlusu olarak atanır...
Sirâcüddîn Ûşî Ûşî’nin Emâlî’si, üzerine yazılmış otuzu aşkın Arapça ve Farsça şerhle birlikte birçok Türkçe tercümesiyle, Mâtürîdî akaidinin manzum şekildeki en etkili metinlerinden biri haline gelmiştir.
Abdülhakîm Siyâlkûtî Siyâlkûtî, hayatı boyunca ilmi seyahatlerde bulunamamış ve yaşadığı bölgenin sınırları içinde kalmış, ancak devrinin ilmi seviyesinin sınırlarını aşarak İslam düşünce geleneğinin seyrine zengin katkılarda bulunmuştur...
Kutbuddîn er-Râzî İslam dünyasında genel olarak felsefe, özel olarak da mantık çalışmalarının altın çağını yaşadığı 13 ve 14. yüzyıllarda yaşayan ve Osmanlı felsefe-bilim geleneğinin teşekkülünde oldukça önemli bir rolü olan Kutbeddî er-Râzî 692/1293’te Rey’de doğmuştur...
