Mevlânâzâde

Hayatı ve Öğretisi

Hidâyetü’l-hikme şârihi Mevlânâzâde’nin hayatı hakkındaki bilgilerimiz yok denecek kadar azdır. Onun Hidayetü’l-hikme şerhi üzerine çalışma yapan Yormaz’ın verdiği bilgiye göre Mevlânâzâde, VIII/XIV. yüzyılın sonu ve IX/XV. yüzyılın başlarında yaşamıştır. Şerh’in Tahran’da bulunan H. 864 tarihli bir nüshasına göre, Ebü’l-Feth bu şerhi hocası Salahaddîn Mûsa b. Muhammed b. Mahmûd Kadızâde-i Rûmî’den (844/1441’den sonra), Kadızâde ise hocası Mevlânâzâde’den okumuştur. Buna göre Mevlânâzâde’nin VIII. yüzyılın sonları ile IX. yüzyılın başlarında yaşadığı söylenebilir (Yormaz, s. 20).

Mevlânâzâde’nin Şerhu Hidâyeti’l-hikme dışında herhangi bir eseri kaynaklarda zikredilmemektedir. Bununla birlikte onun Hidâyetü’l-hikme şerhi üzerine yazılmış haşiyeler, şerhin Hidâyetü’l-hikme geleneği üzerinde oldukça etkili olduğu görülmektedir. Hüseyin Semnânî, Hızır Şâh b. Abdullatif Menteşevî, Salâhaddîn Musa b. Muhammed b. Mahmud Kadızâde Rûmî ve Hocazâde Muslihiddin’in de aralarında bulunduğu ona yakın bilgin Mevlânâzâde şerhi üzerine hâşiye telif etmişlerdir (Yormaz, s. 23).

Mevlânâzâde’nin Hidâyetü’l-hikme şerhi, İbn Mübârekşâh şerhindeki problematikleri takip eder. Bu bağlamda Mevlânâzâde, yer yer İbn Mübârekşâh’ın itiraz ve cevaplarını takrir ederken, yer yer de buradaki yorumları Fârâbî, İbn Sînâ ve İşârât şerhlerine müracaat ederek tartışır.

Öne Çıkan Eserleri

• Şerhu Hidâyeti’l-Hikme: thk. Abdullah Yormaz, “Mevlanazade’nin Hidayetü’l-Hikme Şerhi Tahkik ve Tahlil”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2010.