Şehirler ve Havzalar
Şehirler sadece bilginler, kurumlar ve mimari yapılara sahiplik eden merkezler değildir; onlar hem bu unsurlarla oluşan hem de onları doğurarak besleyen canlı yapılardır. Bu açıdan bakıldığında, şehirlerin ve temel coğrafi-kültürel havzaların üretilen düşünceye rengini verecek derecede entelektüel hayata müdahil olduğu görülür. Mâverâunnehir ve onu oluşturan Buhara, Semerkand, Şâş gibi şehirler, ya da Horasan ve onu oluşturan Merv, Herat, Nişabur gibi şehirler İslam düşünce tarihinin temel aktörleri arasında yer alırlar. Dolayısıyla düşünce tarihini, ona rengini veren şehirler ve coğrafi-kültürel havzalardan bağımsız düşünmek mümkün değildir. Bu düşünceyle İDA İslam şehirleriyle ilgili maddeleriyle, düşünce tarihi yazımını, Dâru'l-İslâm'ın çoğu zaman siyasi sınırları aşacak bir ruha sahip derin coğrafyasına davet etmektedir. Haritada yer alan ve bilginlerin doğduğu, öldüğü ve seyahat ettiği yerleri gösteren işaretlere tıkladığınızda, İslam şehirlerinin hikayesiyle başbaşa kalacaksınız.
Kurumlar
Kurumlar İslam medeniyetinin taşıyıcı yapısal bileşenlerine karşılık gelirler. Bir kurumun ortaya çıkışı, sadece siyasi-toplumsal yapılardaki büyük gelişmelerle değil düşünce tarihindeki önemli tartışmalar ve gelişmelerle de ilgilidir. Bu bakımdan, medrese, tekke, hastane, rasathane, vakıf, vezirlik, katiplik ve hilafet gibi kurumlar, sadece bilginlerin ürettiği düşüncelerin yansımalarına sahip olmazlar, aynı zamanda bilginlerce üretilen düşünceyi çok çeşitli biçimlerde taşıyan ve yönlendiren yapısal öğeler olarak kendilerini gösterirler. İşte bu nedenle, zaman çizgisi, düşünce tarihini kurumlar tarihiyle birlikte düşünmekte ve onlara ayrı bir yer vermektedir.
Ekoller
Klasik düşünce okul veya ekol bağımlı bir yapı arz eder. Düşünürler varlık, tanrı, insan, evren, değer, bilgi gibi konularda, tutarlı ve bütünlüklü bir açıklama getirme iddiasına sahip ekoller içerisinde düşüncelerini ortaya koyarlar. Düşünce tarihi içerisindeki temel dönüşümler de, birbirine muhalif yaklaşımlara sahip ekollerin karşılıklı meydan okuma ve cevaplama süreçlerinden kaynaklanır. İbn Sînâ'yı anlamak için Meşşâîliği, Gazâlî'nin neyi başardığını tespit edebilmek için Eş'arîliği, nihayet Gazâlî sonrası İslam düşüncesinin nasıl bir güzergaha evrildiğini tespit edebilmek için de İbn Sînâcılık, Eşarîlik, İşrâkîlik ve Ekberîlik gibi ekolleri dikkate almak gerekir. Düşünce tarihini ekoller üzerinden takip etmek isteyenler için, İDA, benzersiz bir kolaylık sağlıyor. Zaman Haritası bölümünde yer alan "Ekoller" butonuna tıkladığınızda İslam düşüncesinde temel ekolleri, bu ekollerden birine tıkladığınızda ise zaman çizgisinde o ekole mensup isimleri, panelde ise ekole dair açıklamaları göreceksiniz.