Hunecî, El-Cumel (646/1249)

M. 1249

- A +

Çeşitli kaynaklarda Muhtasarü’l-Cümel, Kitâbü’l-Cümel fi’l-mantık, Cümelü’l-kavâʿid, el-Cümelü'l-mantıkiyye adlarıyla da anılan eser mantığın temel ilkelerini(kavâid) ve hükümlerini(ahkâm) ihtiva eden kısa muhtasar bir metin olup Hûnecî'nin Keşfü’l-esrâr an ğavâmizi’l-efkâr adlı mantık eserinden sonraki en meşhur eserlerinden biridir. "Lafzın manaya delaleti" konusu ile başlayan eser "istisnâî kıyas"a dair kısa açıklamalar ile biter. el-Cümel ile hacim ve içerik olarak da benzerlik gösteren ve daha sonraları Ebherî tarafından kaleme alınan İsagûcî bir anlamda el-Cümel'in daha sistematize edilmiş halidir.

İbrahim Halil Ayten

İsim	Hunecî, El-Cumel (646/1249)
Müellif	Hunecî
Kısa Tanıtım	Çeşitli kaynaklarda Muhtasarü’l-Cümel, Kitâbü’l-Cümel fi’l-mantık, Cümelü’l-kavâʿid adlarıyla da anılan eser mantığın temel ilkelerini(kavâid) ve hükümlerini(ahkâm) ihtiva eden kısa muhtasar bir metindir.
Tarih	M. 1249
Yayın Yeri	Kahire
Kategori	Mantık
Şerhleri	İbn Sâlim el-Hamevî (697/1297) İbn Ahmed et-Tilimsânî (771/1370) İbn Ebî'l-Abbâs el-Huseynî (800/1397) İbn Merzûk el-Hafîd (842/1438) M. b. Abdulcebbâr, Nazmu'l-cumel M. b. Abdulcebbâr (ö. ?), Nazmu'l-Cumel Seyyid Şerif Cürcânî (816/1414), Şerhü'l-Cümel Ebü'l-Hasan el-Bikâî, Burhaneddin İbrahim b. Ömer ed-Dimaşkî (885/1480) İbrahim b. Fâid b. Mûsa ez-Zevâvî (ö. ?) Nescü'l-halel li-Elfâzi'l-Cümel [Meçhul], Telhisü'l-amel fî Şerhi'l-Cümel [Meçhul], Şerhü'l-Cümel Cemalüddin İbn Sâlim el-Hamevî (697/1297), Şerhu Kitabi'l-Cümel İbn Ebî'l-Abbâs el-Huseynî (800/1397), Şerhü'l-Cümel İbn Ahmed et-Tilimsânî (771/1370), Kifâyetü'l-emel fi Şerhi'l-Cümel İbn Merzûk el-Hafîd (842/1438), Nihâyetü'l-Emel fî şerhi'l-Cümel

Mustafa Dirâyetî, FENHA ((Fihristgân-ı Nüshahâ-yı Hatt-ı Îrânî(Union Catalogue of Iran Manuscripts), Tahran: Merkezi'l-Vesâik ve'l-Mektebeti'l-Vataniyye el-Cumhûriyye el-Îrâniyye, 1975.), X, s. 315-316;

Delilü'l-mahtûtât Dari'l-Kutubi'n-Nâsıriyye, Mağrib, 1985.

(basılmamış yüksek lisans tezi) Sümeyra Çimen Omaç, El-Hûnecî Ve El-Cümel Fi'l-Mantık Adlı Eseri (tahkik, tercüme ve değerlendirme), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır, 2017, s. 121.

Baskı ve Çevirileri:

nşr. Sa'da Gurab, Tunus: Matbaatü'l-asriyye, 1348.

Yazma Nüshaları:

Şehid Ali Paşa nr. 1805-1; Tahran-Melik nr. 640-3; Meşhed-Rızavi nr. 981; Tamegroute, Dâru'l-Kutubi'n-Nâsiriyye nr. [?], nr. 1851; Hizanetü'l-mahtûtati'l-habsiyye bi'z-Zâviyeti'l-Hamzeviyye bi-İklîmi'r-Reşîdiyye nr. [?]; el-Üsküriyâl nr. 788, nr. 653; Ragıp Paşa nr. 1548; Necib Paşa nr. 515-4.