Musannifek

Hayatı

Tam adı, Alâüddin Alî b. Muhammed b. Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî; nesebi, Şeyh ‘Alî b. Mecduddîn b. Muhammed b. Muhammed b. Mes‘ûd b. Mahmûd b. Muhammed b. Muhammed b. Faruddîn Muhammed b. ‘Omer er-Râzî el-‘Omerî el-Bekrî olan âlim, 803/1400’de İran’ın kuzeyinde Horosan’a bağlı Bistâm kasabasına yakın Şahrûd köyünde doğmuştur. Bistâmî ve Şahrûdî nisbeleriyle anılan âlim, pek küçük yaşlarda eser vermeye başladığından “küçük müellif” anlamındaki “Musannifek” lakabı ile şöhret bulmuştur.

Musannifek, 812/1409 senesinde 9 yaşında iken ilim almak üzere kardeşleriyle birlikte Herât’a gitmiş ve orada Mevlânâ Sadreddîn Teftâzânî’nin (ö. 791/1389) talebesi Celâleddîn Yusuf el-Evbehî’den ve onun da talebesi Kutbuddîn Ahmed b. Muhammed b. el-İmâmî el-Herevî’den Arapça, tefsir ve edebî ilimler tahsil etmiştir. Abdulazîz b. Ahmed b. Abdulazîz Ebherî’den Şafîî fıkhını, Fasîhuddîn Muhammed b. ‘Alâ’dan Hanefî fıkhını tahsil etmiştir. Bu sırada tasavvufa duyduğu ilgi neticesinde Zeynüddin el-Hâfî’nin halifelerinden birinden biat aldığı bilinmektedir. Musannifek, 842/1438 senesinde Anadolu’ya gelmiştir. Burada Karamanoğulları Beyliği’ni yöneten Sultan İbrahim’e takdim edilmek üzere Şerh-i Mesnevî adlı eserini kaleme almış ve Konya’da müderrislik yapmıştır. Buradaki öğrencileri arasında Karamânî Mehmet Paşa’nın da olduğu bilinmektedir. Musannifek daha sonra Bursa’daki Sultâniye Medresesi’nde müderrislik yapmıştır. Buradaki öğrencileri arasında Taşköprüzâde’nin babası da bulunmaktadır. Daha sonra Fatih Sultan Mehmed’in sadrazamı olan Mahmud Paşa’nın davet etmesi üzerine İstanbul’a gitmiştir. Burada padişahın takdirini kazandığından kendisine 80 akçe yevmiye bağlanmıştır. Fatih Sultan Mehmed’in 867/1463 yılında Bosna’ya yaptığı sefere katılmıştır. Taşköprizâde, Musannifek’e Zeynuddîn el-Hâfi’nin bazı halifeleri tarafından irşâd icâzeti verildiğini; onun fazilet ve zühd dolu bir ömür geçirdiğini ve ilim ile amil bir zat olduğunu belirtmektedir.

Musannifek’in kendi kütüphanesini Sahn-ı Semân Medresesi’ne vakfettiği bilinmektedir. 875/1470 yılında vefat etmiş ve Eyüp kabristanına defnedilmiştir.

Öne Çıkan Eserleri

• Tuhfetu's-Selâtîn.
• Tuhfe-i Mahmûdiyye: İstanbul 1285/1868.
• el-Hudûd ve’l-Ahkâm: nşr. Âdil Ahmed Abdülmecûd-Ali Mahmûd Muavvaz, Beyrut 1411/1991
• eş-Şifâ’ fî Tefsiri Kelâmi’llâhi’l-Münzel Mine’s-Semâ’.
• Hallü’r-Rumûz fî Keşfi’l-Künûz.
• et-Tahrîr Şerhu Kitâbi’l-Pezdevî fî Usûli’l-Fıkh.
• Şerhu’l-Hidâye.
• Şerhu’ş-Şemsiyye.
• Şerhu’l-Mesâbîh.
• Şerhu’l-Emâlî.
• Şerhu’l-‘Alâka: İstanbul, 1274.
• Şerhu’l-Kasîdeti’l-‘Ayniyye.
• Şerhu’l-Vikâye.
• Şerhu’l-Lübâb.
• Şerhu’l-Misbâh.
• el-Kevâkibü’d-Dürriyye Şerhu Kasîdeti’l-Bürde.
• er-Reşâd fî Şerhi İrşâdi’l-Hâdî.
• Hâşiyetü’t-Telvîh.
• Haşiye ‘ale’l-Mutavvel.
• Haşiye ‘alâ Şerhi’l-Miftâh li’s-Seyyid.
• Haşiye ‘alâ Şerhi ‘Aka’idi’n-Nesefiyye.
• Hâşiye ‘alâ Şerhi Metâli’i’l-Envâr.
• Haşiye ‘ale’l-Keşşâf.
• Muhtasarü’l-Muntazam ve Mültekatü’l-Mültezem.