Feyyûm

Mısır’ın başkenti Kahire’nin güneybatısında yer alan Feyyûm, kadim şehirlerden biri olup Firavunlar devrinde kurulmuştur. Şehir, adını eski Mısır dilinde “göl” ve “deniz” anlamlarına gelen pa-yôm kelimesinden alır. Sulak bir bölgede kurulan ve tarıma elverişli topraklara sahip olan şehrin Mısır’ın can damarı olan Nil nehrine kıyısı bulunmamaktadır. Bununla birlikte Nil’in bazı kolları ile tarım arazilerinin sulama ihtiyacını giderilir. Mısır fatihi Amr b. As, Feyyûm’u sulh yoluyla fethetmiştir. Şehre bazı Arap kabileleri yerleştirilmiştir. Son Emevî halifesi II. Mervân, 750 yılında Abbâsî ordusu ile burada yapılan savaşta yenilgiye uğramış ve Emevîler tarih sahnesinde yerini almıştır. Fâtımîler döneminde (909-1171) Şiî merkezlerden biri haline gelen Feyyûm, Eyyûbîler’in Mısır’ı ele geçirmesiyle fikri mücadelenin yürütüldüğü önemli şehirden biri olmuştur. Bu maksatla Selâhaddîn-i Eyyûbî burada Sâlihiyye Hankâhını yaptırmıştır. Yine bu dönemde inşa edilen bir başka medrese de Hüsâmiyye’dir. Memlükler ve Osmanlılar döneminde bazı bedevî kabilelerin isyanlarına sahne olan Feyyûm, günümüzde Mısır ekonomisi için önemli gelir sağlayan şehirlerdendir. Feyyûmlu meşhur âlimler arasında Mâlikî fakihi İbn Hatîbu’l-Feyyûm (ö. 1347), Şâfiî fakihleri olan ve muhtelif sahalarda eser telif eden Ahmed b. Muhammed el-Feyyûmî (ö. 1368) ile Abdülkâdir b. Muhammed b. Ahmed el-Feyyûmî (ö. 1613) bulunmaktadır.