Boğdan

Boğdan bugünkü Moldova'ya ve Romanya'nın Moldova'ya komşu olan kuzeydoğusundaki bir kısma Osmanlılar tarafından verilen isimdir. Bu bölgenin halkı o zamanlarda da Moldova ismini kullandıkları halde Osmanlılar, bölgeyi 1359-1365 yılları arasında yöneten Voyvoda I. Boğdan’dan esinlenerek bu ismi kullanmayı yeğlemişlerdir. Bugünkü Romanya ve Moldova aynı etnik gruptan oluşmakta olup, aynı dili konuşmaktadırlar.

Çok erken devirlerden itibaren meskûn olan bu yörenin bilinen ilk sakinleri İskitler ve Thrak aslından Daklar’dır. Bunlar daha sonra Romalılarla karışarak Romanya halkının çekirdeğini oluşturmuşlardır. Müteakip asırlarda buraya sırasıyla Goth Cermenleri, Alanlar, Slavlar ile Hun, Avar ve Bulgar gibi çeşitli Türk kavimleri gelmişlerdir. Bulgarlar Tuna’nın güneyine, IX. yüzyılda gelen Macarlar ise bugünkü Macaristan ovalarına yerleşmişlerdir. Daha sonra yine Türk kavimlerinden Peçenekler ile Kumanlar’ın, XIII. yüzyıldan itibaren de Tatarlar’la Gagavuzlar’ın istilâsına uğrayan Moldavya’da bugüne kadar sadece Tatarlar ve Gagavuzlar varlıklarını koruyabilmişler, öteki Türk kavimleri yerli halk kitleleri içinde eriyip gitmişlerdir. Osmanlılar ilk defa Çelebi Mehmed zamanında Eflak’ı vergiye bağladıktan sonra Boğdan topraklarına girmişler, Akkirman’ı kuşatmışlar, fakat alamamışlardır. II. Murad zamanında da Osmanlı-Boğdan münasebetleri devam etmiş ve İstanbul’un fethinden sonra bu prenslik Osmanlı Devleti’ne tâbi olmuştur. Sovyetler Birliği, 1924’te Dinyestr’in doğusundaki bölgede Moldavya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ni kurmuştur. II. Dünya Savaşı’nda Romanya Besarabya topraklarını Sovyetler Birliği’ne terk ettikten sonra, bu birliği oluşturan on beş birlik cumhuriyetinden biri olan Moldavya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti doğmuştur. Sovyetler Birliği’nin çözülmesi üzerine bağımsızlığını ilân eden Moldavya Cumhuriyeti 1991 yılının sonlarına doğru eski Sovyet cumhuriyetleri tarafından oluşturulan Bağımsız Devletler Topluluğu’na katılmıştır (Özcan, 271).