- A +

Şehrin isminin anlamı, kuruluş amacının garnizon olmasından ötürü “asker ağırlayan” yer demektir. Şehir, günümüz İran’ının Huzistan bölgesinde, Rüstem Kuvad olarak adlandırılan bir Pers kasabasının kalıntılarının yakınında ilk olarak askerî kamp amacıyla kurulmuş olup, daha sonra gelişmeyi sürdürerek şehir biçimini almıştır.  Bulunduğu coğrafyanın konumu, elverişli durumu ve nispeten iyi iklimi nedeniyle kısa zamanda gelişen şehir Masrukân bölgesinde Ortaçağ boyunca en önemli şehirlerden biri olmuştur. 

Sâsânîler döneminde, verimli olan coğrafyasından ötürü özellikle tarıma dayalı iktisadi faaliyetlerden dolayı canlı bir ticaret merkezi olmuş ve konumu sebebiyle de bölge içerisinde askeri bir merkez haline gelmiştir. Sâsânîler döneminden itibaren İslâmî ilimler ve özellikle kelâm ilminin yüksek seviyede okutulduğu bir ilim merkezi haline gelmiştir. İbn Havkal'a göre, kelâm kasaba halkının tümü için bir hobisi haline gelmiştir. Günümüzde itikadî bir mezhep olarak bilinen Kaderiyye’nin farklı bir kolu olan Hımâriyye görüşünün Askerimükrem bölgesinde ortaya çıktığına inanılmaktadır. Ayrıca Abbâsîler döneminde de önemini sürdürerek özellikle darphanecilik ve şeker üretiminde ilk sırada gelen şehirlerden biri olarak bilinmiştir.

Çeşitli kaynaklara göre ticari bir merkez olması dolayısıyla pek çok pazar alanına sahip olan şehir içerisinde aynı zamanda bir Cuma Camisi de bulunmaktadır. Şehirde yaşamış olan âlimlerinin önemlileri X. yüzyılda Ebû Ahmed Hasan el-Askerî ve XI. yüzyılda Ebû Hilal el-Askerî’dir. Günümüze kadar gelemeyen ve adı haritalardan kaybolan şehrin yerinde, bugünkü İran sınırları içerisinde Bend-e Kîr harabeleri bulunmaktadır.

  • H. Layard, “A Description of the Province of Khúzistán”, Journal of the Royal Geographical Society of London, sy. 16 (1846), s. 1–105
  • al-Ṭabarî, Taʾrîkh al-Rusul wa-l-Mulûk, ed. M. J. de Goeje ve dğr., Leiden 1879–1901.
  • E. Bosworth, “Askar Mokram”, Encyclopaedia Iranica, http://www.iranicaonline.org/articles/askar-mokram-lit (Erişim tarihi: 22 Şubat 2020). 
  • E. von Zambaur, Die Münzprägungen des Islams, Zeitlich und Örtlich Geordnet I, Wiesbaden 1968, s. 177.
  • M. S. Gordon, “Askar Mukram”, Encyclopaedia of Islam, THREE, Brill 2015.
  • G. Le Strange, The Lands of the Eastern Caliphate: Mesopotamia, Persia, and Central Asia from the Moslem Conquest to the Time of TimurCambridge University Press, 1905, s. 236.
  • Mustafa L. Bilge, “Askerimükrem”, DİA, c. 3 (1991), s. 493-94.
  • R. B. Serjeant, Islamic Textiles, Material for a History up to the Mongol Conquest, Beirut 1972, s. 45-46
  • M. Streck, L. Lockhart, “Askar Mukram”, Encyclopaedia of Islam, Second Edition, Brill 2012.
  • İ. Üzüm, “Kaderiyye”, DİA, https://islamansiklopedisi.org.tr/kaderiyye (Erişim tarihi: 22 Şubat 2020). 
  • Yâqût b. ʿAbdallâh al-Hamawî, Muʿjam al-Buldân, Beirut [t.y.]

Atıf Bilgisi

Askerimükrem. İslam Düşünce Atlası, https://islamdusunceatlasi.org/mekanlar/askerimukrem/326