Cemaleddin Aksarayî

(ö. 791/1389)
İlk dönem Osmanlı tefsir, lügat, edebiyat ve tıp âlimi
- A +

Hayatı

Doğum tarihi ve tahsil hayatıyla ilgili fazla bilgi bulunmamaktadır. İlmî faaliyetlerini muhtemelen doğum yeri de olan hayatını geçirdiği Aksaray’da devam ettirmiştir. Babasının Fahreddin Râzî’nin torunlarından olduğu bildirilmektedir. Aksaray’da Cevherî’nin Sıhah’ını ezberlemenin müderris olma şartı olarak belirlendiği Zinciriye Medresesi’nde müderrislik yaptı. Aksaray’da 791/1388-89 tarihinde vefat etmiştir. 

Tefsir, hadis, fıkıh, ahlâk, edebiyat ve tıp gibi alanlarda eser telif etmiştir. Telifte güçlü olmamakla birlikte tedriste oldukça başarılı olduğu ve pek çok talebe yetiştirdiği ifade edilmektedir. Nitekim Molla Fenârî Mısır’a gitmeden önce Aksarâyî’den ders okumuştur. 

Öne Çıkan Eserleri

  • Şerhu’l-İzah: Süleymaniye Ktp., İbrahim Paşa, nr. 1020.
  • Haşiye ale’l-Keşşaf: Süleymaniye Ktp., Carullah, nr. 208.
  • Hallu’l-Mucez: Delhi 1870; Leknev,1877, 1908.
İsim Cemaleddin Aksarayî
Kısa Tanıtım İlk dönem Osmanlı tefsir, lügat, edebiyat ve tıp âlimi
Yaşadığı Tarih Miladi: ? - 1389
Hicri: ? - 791
Doğum Yeri Aksaray
Ölüm Yeri Aksaray
Hocaları Vâiz Muhammed Fahreddîn İlyas Rûmî
Öğrencileri Hacı Paşa Molla Fenârî
Etkilendikleri Hatip Kazvînî
Ekolleri Edebiyat Kelam Tasavvuf Tıp
  • Mustafa Öz. “Cemaleddin Aksarayi”. DİA. c. 7. İstanbul: TDV, 1993: 308-309.
  • Ruhi Özkanlı (Yay. Haz.). Aksaray ve Cemaleddin Aksarayi Sempozyumu : 22-23-24 Ekim 1993 [Aksaray ve Cemaleddin Aksarayi Sempozyumu. İstanbul: Aksarayi Vakfı, 1994.

Atıf Bilgisi

Cemaleddin Aksarayî. İslam Düşünce Atlası, https://islamdusunceatlasi.org/cemaleddin-aksarayi/322

Mehmet Zahit Tiryaki