Necmüddin Ahmed et-Tabîb en-Nahcivânî (651/1253), Şerhü'l-İşârât

İbn Sînâ’nın (ö. 429/1037) kendine özgü felsefî anlayışıyla kaleme aldığı el-İşârât ve't-Tenbîhât adlı felsefi eserinin karşıt bir tavırla kaleme alınan şerhidir. İbn Kemmûne tarafından eser üzerine Zübdetü'n-nakz ve Lübâbü'l-keşf adında bir özet çalışma da yapılmıştır. İbn Kemmûne şarihin iddialarına karşı tavır takınarak bunların cevaplanabilecek meseleler olduğunu söyler.

İşârât literatüründe Necmüddîn Ahmed en-Nahcivânî, tam adı Müeyyed Ekmelüddîn b. Ebîbekir b. İbrahim et-Tabîb en-Nahcivânî olan Ekmeleddîn en-Nahcivânî ile şehir nisbesi ve baba isimlerinin benzerliği nedeniyle bazen karıştırılmıştır. Ekmeleddin en-Nahcivânî'nin şerhi de Ahmed Nahcivânî'ye nispet edilerek tek bir şerh ve şarih gibi verilmiştir. Ekmeleddîn Nahcivânî, müellif hattı (h. 701/1301-2) olan Fazıl Ahmed nr. 875 vr. 1b'de yer alan nüshasının girişinde Müeyyed b. Ebîbekir b. İbrâhîm et-Tabîb en-Nahcivânî şeklinde, hemen bir yıl sonra (h. 702/1302-3) istinsah edilen nüshasında da (Nuruosmaniye nr. 2689, vr. 1b) Müeyyed Ekmeleddîn et-Tabîb en-Nahcivânî şeklinde verilmiştir. Bir tabib ve Fahreddîn er-Râzî muarızı olan Necmüddin Ahmed en-Nahcivânî F. Râzî'nin Şerhu Külliyâti'l-Kânûn aldı eseri üzerine Kitâb fi'l-Ecvibe ani'l-işkâlât el-İmâm fi'l-Kânûn fi't-Tıb, Kitabu Halli Şükûki'l-Kânûn adında bir eser kaleme almış ve onu Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddîn Keykûbâd'a (ö. 634/1237) ithaf etmiştir. Necmüddîn Ahmed b. Ebîbekir b. Muhammed en-Nahcîvânî Sultan I. Alaeddin devrinin önemli bir tabibi olup h. 650'lerde vefat etmiştir. Müeyyed b. Ebîbekir b. İbrâhîm en-Nahcivânî ise sonraki devirlerde Selçuklu topraklarında önemli görevlerde bulunumuş tabiblerinden olup hicrî 701'lerden sonra vefat etmiştir. Bunun dışında İşârât şerhleri bakımından Müeyyed Ekmelüddin en-Nahcivânî telif ettiği İşârât şerhinde (Müeyyed b. Ebî Bekr b. İbrahim en-Nahcivânî (701/1301), Şerhü'l-işârât) İbn Sînâ taraftarı bir şarih iken, Necmüddîn Ahmed en-Nahcîvânî katı bir İbn Sînâ karşıtıdır.