Ahmed Fehmî Ebû Sünne

Hayatı

Ahmed Fehmî Ebû Sünne 1909’da Cîze’de doğmuştur. Dedesi Mahmud Ebû Sünne’den hafızlık yapmış, nahiv dersi almıştır. 1921’de ilköğrenime, 1926’da liseye başlamıştır. İlk ve ortaöğrenimini Mısır’da tamamlayan Ebû Sünne, bu dönemde matematik, fizik, kimya gibi derslerin yanı sıra, Ezher âlimlerinden sarf, nahiv, tefsir, fıkıh gibi dersler almıştır.

Ebû Sünne 1931 yılında Ezher’de yükseköğrenime başlamıştır. Aynı dönemde Kahire Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden dersler almıştır. Ezher’de Külliyetü’ş-Şerîa’yı bitirdikten sonra, aynı fakültede 1935’te lisansüstü öğrenime başlamış, 1941 yılında Mustafa el-Merâğî, Abdulmecid Selim, Ahmed İbrahim, Mahmud Şeltût ve Yusuf el-Mursafî’den oluşan jüri huzurunda savunarak el-Urf fî re’yi’l-fukahâ ve’l-usûliyyîn adlı çalışmasıyla doktorayı tamamlamıştır. 

Ahmed Fehmî 1941 yılında, mezun olduğu fakülteye öğretim üyesi olarak atanmış, doçentlik ve profesörlük unvanlarını bu fakülteden almıştır.

1949 yılında hac vazifesini yerine getirmek için yola düşmüştür. 1960-1961 yıllarında Şam Üniversitesi’nde misafir öğretim üyesi olarak bulunmuştur. 1962 yılında Libya Hukuk Fakültesi’nde dersler vermiştir. Daha sonra 1967 yılında Bağdad Üniversitesi’nde dersler vermiştir. 1972 yılında Mekke’de Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi’nde lisansüstü düzeyde fıkıh dersleri vermiştir. Nihaî olarak 1974 yılında, Ezher’deki görevinden emekli olmuştur. 1980 yılında, Ezher’e bağlı Mecmau’l-Buhûsi’l-İslâmiyye’ye üye olarak görevlendirilmiş, 1983’te Mecmau’l-Fıkhi’l-İslâmî’ye üye olarak tayin edilmiştir.

Ahmed Fehmî sayısız ilmî çalışmanın yanı sıra, sohbet ve vaazlarla irşad vazifesini de yerine getirmeye gayret etmiş, idarî vazifelerden uzak durmuştur. 

Ahmed Fermî ilimle dolup taşan 94 yıllık hayatın ardından 2003 yılında rahmet-i Rahmân’a kavuşmuştur.

Öğretisi

Klasik fıkıh usûlü sistematiğinin esas alınmasını vurgulayan Ebû Sünne, bunun için kaynaklarda yer alan usûle dair bilgilerin sade ve anlaşılır bir dille yeniden ortaya konulması gerektiğini ifade etmiştir. İlmi çalışmalarında karşılaştırmalı değerlendirme ve tercih yöntemini esas almış, derin tahlillere yönelmiştir. Hanefî sistematiği üzerine yapılandırdığı öğretisinde, İbnü’l-Hümâm’ın derin izlerini görmek mümkündür. 

Öne Çıkan Eserleri

• el-Urf ve'l-Âde fî Re'yi'l-Fukahâ: el-Matbaatü'l-Ezheriyye, Kahire 1947.
• el-Vasît fî Usûli Fıkhi’l-Hanefiyye: Kahire 1374/1955.
• en-Nazariyyâtü’l-ʿÂmme li’l-Muʿâmelât fi’ş-Şerîʿati’l-İslâmiyye: Kahire 1387/1967.