1989 Yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden mezun oldu. Dört yıl çeşitli okullarda öğretmen olarak görev yaptı. 1994 yılında Yüksek lisansını, 1999 yılında “Kemalpaşazâde’nin Felsefei ve Kelami Görüşleri” konusundaki doktorasını tamamladı. Kırıkkale Üniversitesinde ve Çankırı Karatekin Üniversitesinde öğretim üyesi olarak çalıştı. 2004-2008 yıllarında New York’ta Eğitim Ataşesi olarak görev yaptı. 2008-2009 yılları arasında MEB Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde Unesco ve Birleşmiş Milletlerden sorumlu şube müdürü olarak çalıştı. 2011 yılında Kentucky Üniversitesi Felsefe Bölümünde Misafir Öğretim Üyesi olarak bulundu. 2012 yılında doçent ünvanının alan Şamil Öçal 2012-2014 yılları arasında Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü olarak görev yaptı. 2014-2016 yılları arasında Yunus Emre Enstitüsü Tahran Türk Kültür Merkezi Müdürü olarak görev yaptı. Farsça ve İngilizce ’den çeviriler yaptı. İslam felsefesi, kelam, Türk İslam Düşüncesi Tarihi, Tasavvuf Felsefesi Ortaçağ Felsefesi, Osmanlı Düşünce Hayatı, çağdaş İslam düşüncesi Kültür Araştırmaları konularında kitap ve makaleleri bulunan Şamil Öçal, Ekim 2015 tarihinde Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Felsefe Bölümünde çalışmaya başladı. Daha sonra aynı üniversitenin İslami ilimler fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri bölümüne Prof. olarak tayin edildi. 2018-2021 yılları arasında İslami Araştırmalar Enstitüsü müdürü olarak görev yapan Şamil Öçal Aralık 2021 tarihinden itibaren New York Başkonsolosluğu bünyesinde Eğitim Ataşesi olarak görev yapmaktadır.